Odpowiednie światło na długie noce: Światło słoneczne, przesilenie a bezpieczeństwo
Co roku w grudniu mieszkańcy półkuli północnej obserwują tzw. przesilenie zimowe, wyznaczające jednocześnie najkrótszy dzień i najdłuższą noc w roku. Znany od wiek wieków termin „przesilenie” pochodzi od łacińskiego słowa „solstitium”, oznaczającego „słońce stojące w miejscu”. Przesilenie jest postrzegane jako czas nadziei i odrodzenia, ponieważ dni stopniowo zaczynają się wydłużać. Jest to także czas, by pomyśleć o oświetleniu.
Tygodnie przed i po przesileniu zimowym to okres wyjątkowo ponury i mroczny – dosłownie i w przenośni. Obszary polarne pogrążone są w ciemnościach przez 24 godziny na dobę. W wielu miastach w Norwegii, Szwecji, Islandii, Finlandii i Kanadzie w ciągu kilku tygodni tzw. „światło dzienne” to mglisty półmrok około południa. W dużych metropoliach, takich jak Moskwa, Helsinki, Kopenhaga czy Glasgow, dzień kurczy się i trwa zaledwie siedem godzin, a i w tym czasie niebo jest zazwyczaj pochmurne i ponure. W całej Ameryce Północnej, Europie i na rozległych obszarach Azji osoby udające się do pracy lub szkoły mogą spodziewać się, że dotrą tam i wyjdą, gdy będzie jeszcze albo już ciemno.
Dzięki sztucznemu światłu człowiek zyskał więcej godzin do wykorzystania w ciągu dnia, co przełożyło się na ogromne zmiany w społeczeństwie. Ale jednocześnie miasta borykają się z rosnącymi kosztami energii i kryzysem klimatycznym. Jak zapewnić im bezpieczeństwo i komfort w czasie zimy? W jaki sposób miasta mogą oszczędzać energię i ograniczać koszty, aby inwestować w inne ważne usługi? I w jaki sposób zapewnić, by wybrane oświetlenie nie wpływało niekorzystnie na faunę i florę również w miesiącach zimowych?
Długa noc ciemna...
Brak światła może mieć poważny wpływ na nasze codzienne życie. Mamy tendencję do większej „hibernacji”, popadamy w zimową melancholię, a u niektórych zaobserwować można nawet objawy sezonowego zaburzenia afektywnego (SAD). Sztuczne światło może pomóc w wykonywaniu niezbędnych czynności, takich jak wyjście do szkoły, biura czy na zakupy, poprawiając bezpieczeństwo osób, które muszą wyjść na zewnątrz. Zachęca również do podejmowania aktywności poza domem w miesiącach zimowych, promując uczestniczenie w życiu miasta przez całą dobę i przyczyniając się do rozwoju gospodarki nawet nocą. Od świątecznych jarmarków po bezpieczne w czasach pandemii COVID spotkania na świeżym powietrzu – jest wiele powodów, dla których warto wyjść na miasto w nocy, a oświetlenie skutecznie w tym pomaga.
Oświetlenie na skrzyżowaniach ma szczególnie istotne znaczenie: w miesiącach zimowych na drogach ginie nawet dwukrotnie więcej pieszych niż w okresie od marca do czerwca. W obszarach niedostatecznie oświetlonych piesi są mniej widoczni dla innych użytkowników dróg, co skutkuje większą częstotliwością i bardziej poważnymi wypadkami z udziałem pieszych. Lepsze oświetlenie może dosłownie uratować życie. A poza tym sprawia, że użytkownicy przestrzeni publicznej, zwłaszcza kobiety, czują się bezpieczniej. Po ostatnich przerażających wydarzeniach w Wielkiej Brytanii studenci University of Lincoln zwrócili się z prośbą o włączenie oświetlenia na całą noc. W Wiedniu zasada „widzieć i być widzianym” obowiązuje w ramach standardów miasta dotyczących oświetlenia jako czynnika determinującego równość płci.
Światło w ciemności
Rozwiązania z oferty Schréder od wielu lat zapewniają bezpieczeństwo i komfort oświetlając ulice w regionach, w których panują długie, ciemne zimy. Miasto Sundsvall położone około 400 km na północ od Sztokholmu jest kolebką szwedzkiej rewolucji przemysłowej, ośrodkiem przemysłu celulozowo-papierniczego i siedzibą uniwersytetu Mittuniversitetet. Przez większą część grudnia światło dzienne można oglądać tu tylko przez 5 godzin.
Wiele dróg, ulic i parków w Sundvall jest oświetlonych oprawami firmy Schréder. Wysokowydajne, energooszczędne klasyczne rozwiązania, takie jak ALBANY, ZYLINDO i ZELA, tworzą dobrze oświetlone, doskonale wyglądające przestrzenie, które zachęcają do wychodzenia na świeże powietrze, nawet gdy noce są długie, a temperatura – niska. Mimo że zimą jest ciemno i wydawałoby się, że wygląd oprawy nie jest istotny, nie można iść w tej kwestii na kompromis. Dlaczego? Latem – w przeciwieństwie do długich zimowych nocy – obserwować można późne zachody słońca, kiedy to Szwedzi zgodnie z tradycją obchodzą dzień przesilenia letniego, tzw. Midsommar. Elementy architektury krajobrazu na dalekiej północy powinny być zatem zawsze estetyczne, ale także funkcjonalne!
Oświetlenie zgodnie z zapotrzebowaniem, przez cały rok
Nie ma wątpliwości, że oświetlenie miejsc publicznych zmieniło świat – przekształciło miasta, nasze wzorce pracy/życia i umożliwiło ogromny wzrost gospodarczy. Pochłania jednak również znaczne ilości energii i stanowi średnio 40% wartości wszystkich rachunków za energię elektryczną, jakie opłacają władze miejskie. Inteligentne oświetlenie może to zmienić. Światło, które włącza się po zachodzie słońca, a nie zawsze o określonych godzinach, może sprawdzić się w rejonach na północy (lub południu), gdzie sezonowe zmiany oświetlenia dziennego w zależności od pór roku są wyraźne. Czujniki mogą również uwzględniać liczbę pieszych, natężenie ruchu pojazdów, warunki pogodowe i odbywające się w danym czasie wydarzenia, aby zapewnić oświetlenie obszarów na odpowiednim poziomie, niezależnie od okoliczności. Z kolei uzyskane dane mogą być wykorzystane do ustalenia wzorców oświetlenia w przyszłości.
Dzięki zastosowaniu systemów sterowania takich jak Schréder EXEDRA władze mogą zaoszczędzić energię i pieniądze, jednocześnie minimalizując zanieczyszczenie światłem. Włocławek, jedno z najstarszych miast w Polsce, realizuje szereg inicjatyw mających na celu poprawę infrastruktury publicznej oraz stworzenie inteligentnego, zrównoważonego i inkluzywnego miasta. Dążąc do zmiany i odpowiedniego dostosowania oświetlenia przestrzeni publicznych władze lokalne zdecydowały się na oprawy IZYLUM obsługiwane za pomocą systemu sterowania Schréder EXEDRA.
Wysoce wydajne i ekonomiczne oprawy IZYLUM zwiększyły widoczność, postrzeganie kolorów i podwyższyły komfort z perspektywy wszystkich użytkowników dróg, jednocześnie zmniejszając o 40% zużycie energii. Ponadto, oprawa ta kieruje światło na drogę, dzięki czemu nie rozprzestrzenia się ono na boki, co chroni faunę i florę wzdłuż poboczy oraz nie wpływa niekorzystnie na widok nieba nocą.
Przyciemnianie, nakierowywanie, tonowanie i zmiana barwy
Zanieczyszczenie światłem ma ogromny wpływ na wiele aspektów życia. Jego negatywne skutki odczuwają zarówno maleńkie gąsienice, jak i pasjonaci obserwujący nocne niebo i gwiazdy. Zbyt intensywne oświetlenie sztucznym światłem podczas długich, ciemnych miesięcy w środku zimy może być szczególnie niekorzystne. Specjalistyczna wiedza zespołu Schréder może pomóc w ograniczeniu zanieczyszczenia światłem na wiele sposobów. Od zawsze projektujemy oświetlenie zawierające układy optyczne kierujące światło w dół, zapobiegając jego rozpraszaniu i zanieczyszczeniu światłem (a jak wiadomo, skargi na nieprawidłowe oświetlenie, które w niepożądany sposób kierowane jest na domy, pojawiają się prawie od momentu, kiedy pojawiło się oświetlenie miejskie!). Nowa technologia nie powinna oznaczać powrotu do starych problemów.
Oprócz funkcji ściemniania światła, gdy nie jest ono potrzebne, nasze oprawy mogą być wyposażone w diody LED FlexiWhite, które są dostosowane do naszego rytmu dobowego. Co to oznacza? Jasne białe światło rano, gdy idziemy do szkoły lub pracy, a wieczorem światło o barwie delikatnie bursztynowej wieczorem, tak by chronić ciemne niebo i dziką przyrodę. W dzielnicy La Defense w Paryżu zainstalowaliśmy kolumny SHUFFLE wyposażone w diody LED, które zapewniają ciepłe białe światło do północy, łagodniejsze światło do 6 rano, a następnie świecą światłem o największym poziomie intensywności i natężenia, gdy rozpoczyna się dzień pracy – wszystko to zgodnie z wytycznymi zawartymi w rygorystycznej nowej normie dotyczącej oświetlenia publicznego EN 13201, która obowiązuje m.in. na terenie Francji.
Zanieczyszczenie światłem ma ogromny wpływ na wiele aspektów życia. Jego negatywne skutki odczuwają zarówno maleńkie gąsienice, jak i pasjonaci obserwujący nocne niebo i gwiazdy. Zbyt intensywne oświetlenie sztucznym światłem podczas długich, ciemnych miesięcy w środku zimy może być szczególnie niekorzystne. Specjalistyczna wiedza zespołu Schréder może pomóc w ograniczeniu zanieczyszczenia światłem na wiele sposobów. Od zawsze projektujemy oświetlenie zawierające układy optyczne kierujące światło w dół, zapobiegając jego rozpraszaniu i zanieczyszczeniu światłem (a jak wiadomo, skargi na nieprawidłowe oświetlenie, które w niepożądany sposób kierowane jest na domy, pojawiają się prawie od momentu, kiedy pojawiło się oświetlenie miejskie!). Nowa technologia nie powinna oznaczać powrotu do starych problemów.
Oprócz funkcji ściemniania światła, gdy nie jest ono potrzebne, nasze oprawy mogą być wyposażone w diody LED FlexiWhite, które są dostosowane do naszego rytmu dobowego. Co to oznacza? Jasne białe światło rano, gdy idziemy do szkoły lub pracy, a wieczorem światło o barwie delikatnie bursztynowej wieczorem, tak by chronić ciemne niebo i dziką przyrodę. W dzielnicy La Defense w Paryżu zainstalowaliśmy kolumny SHUFFLE wyposażone w diody LED, które zapewniają ciepłe białe światło do północy, łagodniejsze światło do 6 rano, a następnie świecą światłem o największym poziomie intensywności i natężenia, gdy rozpoczyna się dzień pracy – wszystko to zgodnie z wytycznymi zawartymi w rygorystycznej nowej normie dotyczącej oświetlenia publicznego EN 13201, która obowiązuje m.in. na terenie Francji.