Pod ziemią, pod kontrolą: tunele a cyberbezpieczeństwo

Koen Van Winkel - Business Segment Manager - Schréder
Koen Van Winkel
Deputy Director, Marketing & Tunnel Business Segment Manager

Uważa się, że to co schowane pod ziemią, jest bezpieczne. Skarbce bankowe, piwnice z beczkami winna i tajne przejścia mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa, a zatem i tunele nie powinny być wyjątkiem. Na przestrzeni dziesięcioleci, podczas prac nad projektowaniem elementów oświetlenia tuneli obserwowaliśmy ewolucję i rozwój rozwiązań – od prostego włącznika po zdalne zarządzanie, systemy sterowania, a obecnie systemy monitorowania i kontroli oraz gromadzenia danych (SCADA). 

Nasze produkty bezproblemowo się z nimi integrują, umożliwiając właścicielom tuneli szybszą budowę obiektów, bezpieczniejszą eksploatację i gromadzenie informacji o sposobie ich wykorzystania. Programowalne sterowniki logiczne (PLC) są bezpośrednio połączone z oprawami, umożliwiając sterowanie w czasie rzeczywistym i przekazywanie informacji zwrotnych o systemach oświetleniowych nawet w najtrudniejszych warunkach. Nasze oprawy wykorzystywane są w centrach miast w tunelach o znacznym natężeniu ruchu przez 24 godziny na dobę, a także w instalacjach chociażby w Kanadzie, gdzie w czasie długiej, mroźnej zimy służby nieustannie posypują nawierzchnię w tunelach piaskiem z solą. 

Jednocześnie jesteśmy świadkiem ewoluowania globalnego krajobrazu w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. W roku 2017 w wyniku cyberataku z wykorzystaniem oprogramowania szantażującego Wannacry ucierpiały obiekty służby zdrowia, natomiast ataki hakerskie na serwery SolarWinds oraz Microsoft Exchange uświadomiły rządom, jak ważna jest ochrona infrastruktury krytycznej. Ransomware ma ogromny wpływ na wszystkie dziedziny życia – od dostaw gazu po służbę zdrowia. Niestety, każdy element infrastruktury połączonej z siecią jest potencjalnym celem ataku, ale rezygnacja z tego typu komponentów, a tym samym z niezliczonych korzyści, jakie mogą przynieść inteligentne systemy smart, zdecydowanie nie jest dobrym rozwiązaniem.

Powinniśmy poważnie traktować cyberzagrożenia i budować bezpieczne, solidne systemy, które zagwarantują pełne bezpieczeństwo danych. Takie właśnie bezpieczeństwo zapewnia zaawansowany system sterowania firmy Schréder, znany pod nazwą Advanced Tunnel System 4 (ATS 4). Umożliwia on precyzyjne zdalne przyciemnianie i przełączanie każdej oprawy. Pozwala właścicielom tuneli przejąć kontrolę i sterować oświetleniem w tunelu tak, aby kierowcy czuli się w nim bezpiecznie i pewnie. Co więcej, ATS 4 zapewnia najwyższy poziom cyberbezpieczeństwa na każdym etapie.
 

Aby nie zboczyć z drogi

Tunel Tangent w Mechelen w Belgii ma zaledwie 700 metrów długości, ale zamontowano w nim ponad 1000 opraw oświetleniowych, 400 zarządzanych przełączników i routerów, sterowniki PLCnext (sterują oświetleniem, wentylacją, pompami,...), kamery CCTV i inne czujniki oraz urządzenia bezpieczeństwa. Sama ilość danych jest przytłaczająca. 

Tangent Tunnel in Mechelen has been fitted with a smart tunnel lighting system that meets the strictest rules for cyber security compliance

Aby zapewnić najwyższy poziom cyberbezpieczeństwa w tego typu obiekcie i umożliwić użytkownikom końcowym prawidłowe zarządzanie tunelem, określamy potrzeby i dobieramy zasoby, które komunikują się z infrastrukturą. Ponadto projektujemy architekturę sieciową do zarządzania nimi, testujemy ich zachowanie, ustanawiamy procedurę na wypadek wystąpienia incydentu oraz plan naprawczy, szkolimy użytkowników w zakresie zarządzania cyberbezpieczeństwem i przeprowadzamy końcowy audyt w celu certyfikacji całej infrastruktury.
 

Pakiet kompleksowych rozwiązań

Sercem unijnej strategii bezpieczeństwa cybernetycznego jest Dyrektywa w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii (Dyrektywa NIS), która została wprowadzona w 2016 r. i zapewnia krajom członkowskim nadzór nad bezpieczeństwem cybernetycznym w sektorach krytycznych, takich jak transport. Określa również standardy mające zastosowanie do tych systemów. System ATS 4 został opracowany jako wspólne przedsięwzięcie z firmą Phoenix Contact i jest oparty na technologii PLCnext, czyli otwartej komunikacji w sieciowych systemach automatyki przemysłowej. ATS 4 to pierwszy system sterowania w pełni zgodny zarówno z Dyrektywą NIS, jak i międzynarodową normą IEC 62443. Wyznacza on złoty standard cyberbezpieczeństwa w instalacjach tunelowych – bezpieczeństwo od podstaw (security by design)

Technologia PLCnext jest pierwszym systemem sterowania, który spełnia unijne normy cyberbezpieczeństwa, ale właściwie pełna ochrona wykracza poza nie. Firma Phoenix Contact zapewnia kompleksowy, certyfikowany serwis, dzięki któremu cała instalacja jest bezpieczna. Zespół Schréder wnosi specjalistyczną wiedzę w zakresie fotometrii, sprzętu, oprogramowania, okablowania, łączności, opraw i wraz z Phoenix Contact – specjalistą w zakresie automatyki, tworzymy rozwiązanie kompleksowe. Dzięki możliwościom stałego serwisu i bogatemu doświadczeniu możemy opracować odpowiedni projekt dla tunelu o dowolnej wielkości. 
 

Paarl – perła wśród tuneli

Tunel drogowy Huguenot umożliwia przejazd przez masyw górski Du Toitskloof, oddzielający miasta Paarl i Worcester w Prowincji Przylądkowej Zachodniej w Republice Południowej Afryki. Obiekt ten o długości 3,9 km jest najdłuższym tunelem w kraju i przejazd nim jest o 11 km krótszy od trasy wiodącej przez masyw. Z tunelu korzysta dziennie ponad 12 tysięcy pojazdów, co utrudniało wymianę oświetlenia, w ramach którego zainstalowano świetlówki pamiętające lata 80-te, kiedy to obiekt został otwarty. 

Huguenot Tunnel lighting solution in South Africa

South African National Roads Agency (SANRAL) – Południowoafrykańska Drogowa Agencja Rządowa zleciła dostarczenie rozwiązania oświetleniowego firmie Schréder współpracującej z Phoenix Contact. W celu oświetlenia dwukierunkowego tunelu zainstalowano ponad 6,2 tys. energooszczędnych opraw LED zarządzanych za pomocą zaawansowanego systemu sterowania tunelem (ATS). Każdą z nich można sterować oddzielnie, a poziomy światła mogą być dostosowane do konkretnych warunków, takich jak pogoda, tryb dzienny, tryb nocny, informacje pochodzące z czujników konserwacyjnych i awaryjnych. Klient bardzo docenił fakt, że przy tworzeniu tego rozwiązania zaoferowaliśmy cyberbezpieczeństwo od podstaw (cybersecurity by design).

Stałe połączenie z siecią to nowa norma, a właściciele tuneli mają pełne prawo oczekiwać takiego poziomu informacji o funkcjonowaniu tunelu, jaki wymagany jest w przypadku innych strategicznych elementów infrastruktury. Oznacza to, że cyberbezpieczeństwo traktujemy równie poważnie jak ryzyko pożaru, powodzi czy wypadku. W ten sposób dzięki ATS4 ustanowiliśmy po raz kolejny nowy standard rozwiązań wykorzystywanych w tunelach.